Hàng hóa phái sinh là gì? Ưu điểm tuyệt vời và rủi ro cần biết

Hàng hóa phái sinh là công cụ tài chính hiện đại và quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong các thị trường toàn cầu. Với sự biến động không ngừng của giá cả hàng hóa như năng lượng, kim loại quý, và nông sản, hàng hóa phái sinh ra đời nhằm giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp quản lý rủi ro, ổn định chi phí, và tạo ra lợi nhuận. Bài viết sau sẽ nói cho bạn hiểu rõ về hàng hóa phái sinh cũng như những ưu điểm tuyệt vời của thị trường này.

Hàng hóa phái sinh là gì?

Hàng hóa phái sinh

Hàng hóa phái sinh hay còn gọi là phái sinh hàng hóa là công cụ tài chính có giá trị dựa trên giá trị của hàng hóa như nông sản, kim loại, năng lượng, nguyên liệu công nghiệp. Thông qua các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn hoặc hợp đồng hoán đổi, nhà đầu tư có thể giao dịch và phòng ngừa rủi ro về biến động giá của các hàng hóa này mà không cần phải sở hữu chúng trực tiếp. Thị trường hàng hóa phái sinh giúp ổn định giá cả và cung cấp cơ hội đầu tư, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc dự báo và điều tiết cung cầu của các sản phẩm trên thị trường.

Đầu tư hàng hóa phái sinh là gì?

Đầu tư hàng hóa phái sinh là hoạt động mua bán các hợp đồng hàng hóa phái sinh với mục đích kiếm lợi nhuận từ biến động giá cả của tài sản cơ sở. Các nhà đầu tư có thể sử dụng các công cụ này để phòng ngừa rủi ro, đầu cơ, hoặc đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Nhóm sản phẩm trong hàng hóa phái sinh

Thị trường hàng hóa phái sinh là nơi giao dịch các hợp đồng có giá trị dựa trên giá của các tài sản cơ sở như nguyên liệu thô, nông sản, năng lượng và kim loại. Các hợp đồng này không nhằm mục đích giao nhận tài sản thực tế, mà thay vào đó, người mua và người bán đồng ý thực hiện giao dịch mua hoặc bán tài sản cơ sở vào một thời điểm và giá cả đã được xác định trước.

Hàng hóa phái sinh được chia thành 4 nhóm chính:

Nhóm nông sản

Bao gồm các mặt hàng như ngũ cốc, hạt có dầu, lúa gạo, bông vải, đường, v.v.

nhóm nông sản trong hàng hóa phái sinh

Giá cả nông sản phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện thời tiết, nhu cầu tiêu dùng, chính sách thương mại quốc tế, v.v.
Nhu cầu đầu tư vào nhóm hàng hóa này thường tăng cao trong giai đoạn bất ổn kinh tế hoặc khi có biến động lớn về nguồn cung.

Nhóm năng lượng

Bao gồm các mặt hàng như dầu thô, khí đốt tự nhiên, than đá, điện năng, v.v.
Giá cả năng lượng có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu và thường biến động mạnh do các yếu tố như nhu cầu tiêu dùng, hoạt động sản xuất, căng thẳng địa chính trị, v.v.
Nhu cầu đầu tư vào nhóm hàng hóa này thường tăng cao khi có biến động lớn về giá dầu mỏ hoặc khi có sự kiện địa chính trị ảnh hưởng đến nguồn cung năng lượng.

Nhóm kim loại

Bao gồm các mặt hàng như vàng, bạc, đồng, thép, nhôm, niken, v.v.
Kim loại được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như xây dựng, sản xuất ô tô, điện tử, v.v.
Giá cả kim loại thường phụ thuộc vào nhu cầu tiêu dùng, hoạt động sản xuất, chính sách tiền tệ của các nước lớn, v.v.
Nhu cầu đầu tư vào nhóm hàng hóa này thường tăng cao khi có biến động lớn về giá vàng hoặc khi có lo ngại về lạm phát.

Nhóm nguyên liệu công nghiệp

Bao gồm các mặt hàng như bông, cao su, gỗ, hóa chất, nhựa, v.v.

Giá cả nguyên liệu công nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhu cầu tiêu dùng, hoạt động sản xuất, giá cả dầu mỏ, v.v.
Nhu cầu đầu tư vào nhóm hàng hóa này thường tăng cao khi có sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hoặc khi có sự thay đổi về nhu cầu tiêu dùng đối với các sản phẩm công nghiệp.

Các loại hợp đồng được sử dụng trong giao dịch hàng hóa phái sinh

Trên thị trường hàng hóa phái sinh, các nhà đầu tư sử dụng nhiều loại hợp đồng khác nhau để thực hiện giao dịch và quản lý rủi ro. Dưới đây là phân tích chi tiết về một số loại hợp đồng phổ biến nhất:

Hợp đồng tương lai (Futures)

Là loại hợp đồng phổ biến nhất trong thị trường hàng hóa phái sinh, cam kết người mua và người bán sẽ giao dịch một lượng tài sản cơ sở nhất định (như dầu thô, vàng, lúa mì, v.v.) vào một thời điểm và giá cả đã được xác định trước (ngày đáo hạn).

Đặc điểm:

Giá trị hợp đồng được xác định dựa trên giá thị trường hiện tại của tài sản cơ sở cộng với phí giao dịch.
Người mua và người bán chỉ cần đặt cọc một khoản tiền bảo chứng (margin) để tham gia giao dịch, thay vì thanh toán toàn bộ giá trị hợp đồng.
Hợp đồng tương lai có thể được sử dụng cho mục đích đầu cơ, phòng ngừa rủi ro hoặc đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Ví dụ: Một nhà đầu tư dự đoán giá dầu sẽ tăng trong tương lai có thể mua hợp đồng tương lai dầu thô với giá hiện tại 50 USD/thùng và bán lại vào ngày đáo hạn với giá cao hơn.

Hợp đồng quyền chọn (Options)

Mang lại cho người mua quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán tài sản cơ sở vào một thời điểm và giá cả đã được xác định trước (ngày đáo hạn) với một khoản phí thanh toán (premium).

Đặc điểm:

Có hai loại quyền chọn: quyền chọn mua (call option) và quyền chọn bán (put option).
Quyền chọn mua cho phép người mua quyền mua tài sản cơ sở với giá đã định (giá thực hiện) vào hoặc trước ngày đáo hạn.
Quyền chọn bán cho phép người mua quyền bán tài sản cơ sở với giá đã định (giá thực hiện) vào hoặc trước ngày đáo hạn.
Hợp đồng quyền chọn thường được sử dụng để phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ dựa trên dự đoán về biến động giá của tài sản cơ sở.

Ví dụ: Một nhà đầu tư lo ngại về giá vàng có thể mua quyền chọn bán vàng với giá thực hiện 1.800 USD/ounce để bảo vệ danh mục đầu tư của họ khỏi rủi ro giá vàng giảm.

Hợp đồng hoán đổi (Swaps)

Là thỏa thuận giữa hai bên trao đổi dòng tiền dựa trên sự chênh lệch giá trị của hai tài sản cơ sở khác nhau (như lãi suất, tỷ giá hối đoái, giá hàng hóa) trong một khoảng thời gian xác định.

Đặc điểm:

Không có nghĩa vụ giao nhận tài sản cơ sở, mà chỉ thanh toán khoản chênh lệch giá trị giữa hai tài sản tại các thời điểm thanh toán đã thỏa thuận.
Hợp đồng hoán đổi thường được sử dụng để phòng ngừa rủi ro biến động giá hoặc lãi suất, hoặc để thực hiện các chiến lược đầu tư phức tạp.

Ví dụ: Một doanh nghiệp có khoản vay lãi suất thả nổi có thể thực hiện hợp đồng hoán đổi lãi suất để khóa lãi suất vay ở mức cố định trong một khoảng thời gian nhất định.

Hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn được hiểu là hợp đồng mua hoặc bán một số lượng đơn vị tài sản cơ sở nhất định trong tương lai, theo một mức giá xác định ngay tại thời điểm thỏa thuận hợp đồng. Vào thời điểm ký kết hợp động kỳ hạn, sẽ không có sự trao đổi tài sản cơ sở hay thanh toán tiền. Hai bên thỏa thuận phải thực hiện các nghĩa vụ theo mức giá đã xác định của thị trường.

Lợi ích và rủi ro khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Lợi ích khi đầu tư hàng hóa phái sinh

lợi ích khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Kiếm lợi nhuận từ biến động giá cả: Nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận bằng cách dự đoán chính xác xu hướng giá của hàng hóa phái sinh và mua vào khi giá thấp, bán ra khi giá cao.
Phòng ngừa rủi ro: Các công cụ phái sinh có thể được sử dụng để phòng ngừa rủi ro biến động giá cả cho các nhà sản xuất, nhà tiêu dùng và nhà đầu tư. Ví dụ, nhà sản xuất nông sản có thể sử dụng hợp đồng tương lai để khóa giá bán sản phẩm của họ trước khi thu hoạch.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Hàng hóa phái sinh có thể giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ, giảm thiểu rủi ro liên quan đến các loại tài sản khác như cổ phiếu và trái phiếu.
Tính thanh khoản cao: Thị trường hàng hóa phái sinh hoạt động 24/7, cho phép nhà đầu tư dễ dàng mua và bán các hợp đồng.
Tác dụng đòn bẩy cao: Nhà đầu tư chỉ cần đặt cọc một khoản tiền bảo chứng nhỏ để tham gia giao dịch, giúp họ có thể kiểm soát một lượng lớn tài sản cơ sở.

Rủi ro khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Biến động giá cao: Giá cả hàng hóa phái sinh có thể biến động mạnh do nhiều yếu tố như cung cầu, chính sách kinh tế, thiên tai, v.v., dẫn đến rủi ro thua lỗ cao cho nhà đầu tư.
Rủi ro thanh toán: Nếu một bên giao dịch không thể thực hiện nghĩa vụ thanh toán, bên kia sẽ chịu thua lỗ.
Yêu cầu kiến thức chuyên môn: Đầu tư hàng hóa phái sinh đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức về thị trường, khả năng phân tích dữ liệu và kỹ năng quản lý rủi ro tốt.
Chi phí giao dịch: Giao dịch hàng hóa phái sinh thường có kèm theo chi phí hoa hồng, phí môi giới và các chi phí khác.
Rủi ro thao túng thị trường: Thị trường hàng hóa phái sinh có thể bị thao túng bởi các nhà đầu tư lớn, dẫn đến giá cả không phản ánh đúng giá trị thực tế của tài sản cơ sở.

Đầu tư hàng hóa phái sinh là một công cụ đầu tư tiềm năng với nhiều lợi ích, nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao. Do đó, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia giao dịch và trang bị cho mình đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.

Tiềm năng phát triển của thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh

tiềm năng phát triển thị trường hàng hóa phái sinh

Thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam tuy ra mắt sau nhiều loại sàn giao dịch khác như chứng khoán nhưng đã ghi nhận những bước phát triển ấn tượng, khẳng định tiềm năng to lớn trong tương lai.

- Nền tảng vững chắc cho sự phát triển:

Nền kinh tế vĩ mô ổn định: Việt Nam duy trì tăng trưởng GDP cao và ổn định trong nhiều năm, tạo điều kiện thuận lợi cho nhu cầu phòng ngừa rủi ro và đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư của doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Cơ sở hạ tầng thị trường được hoàn thiện: Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã được thành lập và vận hành hiệu quả, cung cấp nền tảng giao dịch hiện đại, minh bạch và an toàn.
Hệ thống pháp lý dần hoàn thiện: Luật Hàng hóa phái sinh và các văn bản hướng dẫn đã được ban hành, tạo khung pháp lý cho hoạt động giao dịch HHPS.

- Lợi ích thiết thực cho nền kinh tế:

Cung cấp công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả: Doanh nghiệp tham gia thị trường HHPS có thể sử dụng các công cụ phái sinh để phòng ngừa rủi ro biến động giá nguyên liệu đầu vào, sản phẩm đầu ra và lãi suất vay.
Khuyến khích đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư: HHPS cung cấp thêm kênh đầu tư mới cho nhà đầu tư, giúp họ đa dạng hóa danh mục đầu tư và giảm thiểu rủi ro so với các kênh đầu tư truyền thống như chứng khoán và bất động sản.
Thúc đẩy minh bạch và hiệu quả của thị trường: Hoạt động giao dịch HHPS được thực hiện trên hệ thống giao dịch điện tử, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường hàng hóa.

- Định hướng phát triển trong tương lai:

Mở rộng danh mục sản phẩm giao dịch: Cần đa dạng hóa các sản phẩm giao dịch trên thị trường HHPS, bao gồm các mặt hàng nông sản, năng lượng, kim loại và nguyên liệu công nghiệp.
Phát triển các sản phẩm phái sinh mới: Cần nghiên cứu và phát triển các sản phẩm phái sinh mới như hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi, v.v. để đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư.
Nâng cao nhận thức của cộng đồng: Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và nhà đầu tư về lợi ích và rủi ro của thị trường HHPS.
Hoàn thiện hệ thống pháp lý: Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến thị trường HHPS để đảm bảo hoạt động thị trường được vận hành an toàn, hiệu quả và minh bạch.

Thị trường HHPS Việt Nam có tiềm năng phát triển to lớn trong tương lai. Việc phát triển thị trường này sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và đa dạng hóa kênh đầu tư cho nhà đầu tư. Để khai thác tối đa tiềm năng này, cần có sự nỗ lực chung của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc hoàn thiện hệ thống pháp lý, phát triển sản phẩm và nâng cao nhận thức về thị trường HHPS.

Hướng dẫn các bước đầu tư hàng hóa phái sinh cơ bản

Dưới đây là hướng dẫn cách đầu tư hàng hóa phái sinh cho người mới bắt đầu.

Bước 1: Mở tài khoản giao dịch:

Nhà đầu tư cần lựa chọn một công ty môi giới uy tín là đối tác của sở MXV.
Mở tài khoản giao dịch hàng hóa phái sinh và nạp tiền vào tài khoản.
Đọc kỹ và ký hợp đồng giao dịch với công ty môi giới giao dịch hàng hóa.

Bước 2: Tìm hiểu thị trường và lựa chọn sản phẩm đầu tư:

Nghiên cứu về các loại hàng hóa phái sinh được giao dịch trên thị trường, đặc điểm của từng loại hàng hóa, yếu tố ảnh hưởng đến giá cả, v.v.
Phân tích xu hướng thị trường và dự đoán giá cả của các loại hàng hóa phái sinh.
Lựa chọn sản phẩm đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro và khả năng tài chính của bản thân.

Bước 3: Đặt lệnh giao dịch:

Xác định số lượng hợp đồng muốn mua hoặc bán.
Chọn loại lệnh giao dịch (thị trường, giới hạn, dừng...).
Xác định mức giá mong muốn (đối với lệnh giới hạn và dừng).
Đặt lệnh giao dịch trên hệ thống giao dịch của công ty môi giới hàng hóa phái sinh.

Bước 4: Quản lý rủi ro:

Theo dõi giá cả thị trường và điều chỉnh vị thế giao dịch khi cần thiết.
Sử dụng các công cụ quản lý rủi ro như lệnh cắt lỗ, lệnh chốt lời...
Không bao giờ đầu tư số tiền mà bạn không thể afford to lose.

Lưu ý khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Nên tìm hiểu kỹ về thị trường, các loại hợp đồng, và các yếu tố ảnh hưởng đến giá cả trước khi đầu tư.
Sử dụng các công cụ quản lý rủi ro phù hợp để hạn chế thua lỗ.
Chỉ nên đầu tư số tiền mà bạn có thể chấp nhận mất.
Tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia tài chính nếu cần thiết.

Nên đầu tư hàng hóa phái sinh ở đâu?

Hiện nay, có rất nhiều công ty môi giới hàng hóa mọc lên tuy nhiên để được cấp phép và hoạt động minh bạch thì buộc phải trở thành thành viên của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV)

Nếu bạn còn đang phân vân chưa biết nên mở tài khoản giao dịch ở đâu uy tín thì hãy lựa chọn HCT ngay hôm nay để có thể nhận được sự tư vấn tốt nhất trước khi giao dịch.

Giới thiệu công ty cổ phần giao dịch hàng hóa thành phố Hồ Chí Minh HCT là một trong những thành viên hàng đầu của Sở giao dịch hàng hóa. HCT tự tin sở hữu những lợi thế hàng đầu sau:

Uy tín hàng đầu: HCT được thành lập bởi đội ngũ chuyên gia tài chính dày dặn kinh nghiệm, hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ của Bộ Công Thương, đảm bảo an toàn và minh bạch cho mọi giao dịch.
Hệ thống giao dịch hiện đại: HCT sở hữu nền tảng giao dịch tiên tiến, tốc độ xử lý nhanh chóng, hỗ trợ giao dịch đa dạng trên nhiều thiết bị, giúp bạn dễ dàng theo dõi và thực hiện lệnh giao dịch mọi lúc mọi nơi.
Sản phẩm giao dịch phong phú: HCT cung cấp đa dạng các sản phẩm giao dịch hàng hóa phái sinh, từ các mặt hàng nông sản thiết yếu như lúa, gạo, cà phê, đậu tương,... đến các mặt hàng năng lượng như dầu thô, xăng dầu,... đáp ứng mọi nhu cầu đầu tư của bạn.
Phí giao dịch cạnh tranh: HCT áp dụng mức phí giao dịch thấp nhất thị trường, giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận và gia tăng hiệu quả đầu tư.
Đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp: HCT sở hữu đội ngũ chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm, luôn sẵn sàng hỗ trợ giải đáp mọi thắc mắc và cung cấp những lời khuyên đầu tư hữu ích cho bạn.

Tham gia HCT ngay hôm nay để tận hưởng những ưu đãi hấp dẫn:

Tài khoản giao dịch miễn phí: Mở tài khoản giao dịch miễn phí, không yêu cầu nạp tiền tối thiểu.
Tiền thưởng chào mừng hấp dẫn: Nhận tiền thưởng chào mừng lên đến 50% giá trị nạp tiền đầu tiên.
Chương trình khuyến mãi đa dạng: Tham gia các chương trình khuyến mãi định kỳ với nhiều phần quà giá trị.
Học viện đầu tư: Tham gia các khóa học đầu tư miễn phí để nâng cao kiến thức và kỹ năng giao dịch.

Như vậy, bài viết trên đây đã đem đến cho bạn đọc những kiến thức cơ bản đề khái niệm, lợi ích và các loại hợp đồng quyền chọn đi kèm ví dụ cụ thể của đầu tư hàng hóa. Đầu tư một cách kỹ lưỡng và cách thông minh trong các giao dịch sẽ giúp nhà tư thành công trong việc tối ưu hóa lợi nhuận và quản trị rủi ro trên thị trường!

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thông tin trong bài viết, xin vui lòng liên hệ ngay đến đội ngũ tư vấn viên của Tin hàng hóa để được giúp đỡ. Xin chân thành cảm ơn!